TRAGOM DOKUMENATA I LEGENDI
U prošlom broju smo pisali o tvorcu Partizanove „fudbalske škole“ i treneru prve generacije crno-belih fudbalera pok. Ilješu Špicu. Konstatovali smo da je ta škola, koju je utemeljio Špic, udarila ozbiljan pečat jugoslovenskoj školi fudbala i da je to bila, takođe, jedna od velikih tradicija FK Partizan tokom njegove 30-godišnje istorije, s obzirom da je naš crno-beli klub i u docnijim periodima regrutovao iz svojih redova nekoliko vrsnih stručnjaka, koji su, nastavljajući Špicovim stopama, obogatili dalje teoriju i praksu fudbalske igre, ne samo u našem klubu, nego i u čitavom jugo-fudbalu.
Prvi na listi tih istaknutih crno-belih stručnjaka, Špicovih sledbenika, bio je nesumnjivo Florijan-Conjo Matekalo, koji je stvorio jednu od najslavnijih posleratnih ekipa jugoslovenskog fudbala, drugu generaciju crno-belih majstora lopte koja će u analima našeg sporta ostati upisana zlatnim slovima pod popularnim imenom — Partizanove „bebe“.
Matekalo je fudbalski ponikao u predratnoj sarajevskoj „Slaviji“, iz koje je docnije prešao u šampionsku ekipu zagrebačkog „Građanskog“, da bi se u dresu Partizana pojavio odmah u prvim danima posle oslobođenja. Igrajući uz levu aut-liniju, kao klasično WM krilo, u tandemu sa svojom levom polutkom Stjepanom Bobekom, predstavljao je udarnu snagu crno-belih u prve dve poratne godine (1946. i 1947.). Izvanredno školovan kod dvojice slavnih mađarskih trenera, Martona Bukovija i Ilješa Špica, strahovito brz i sjajan šuter, Matekalo je iznad svega poštovao disciplinu igre i rada i kolektivno dejstvo ekipe. Zato je bio izuzetno racionalan i jednostavan igrač, koji je poštovao samo krajnji efekat u igri — realizaciju i gol. Zbog toga je, valjda, od svih predratnih krilnih napadača reprezentacije smatran najdirektnijim atakerom, koji uvek munjevito nadire pravolinijskom putanjom ka protivničkom golu i završava akciju silovitim udarcem u mrežu! Zar je onda čudo što je bio najbolji strelac Partizanovog forvarda sve dok je igrao. Na žalost, karijeru aktivnog igrača morao je da prekine prevremeno zbog ozbiljnog oboljenja srca. Samo to nije značilo i definitivan prekid s fudbalskim poljem i igrom.
Relativno mlad, u senci tada renomiranih stručnjaka, temeljan kao što je bio i u dresu, Matekalo je započeo trnoviti put fudbalskog trenera. Stopu po stopu savlađivao je tajne novog poziva pripremajući najmlađe crno-bele fudbalere. Pod njegovim rukovodstvom Partizanova „omladinska škola“ (pioniri i juniori) je cvetala. U dubokoj anonimnosti pripremao je svoje životno delo. A kada se 1955. godine, pojavio sa svojim pulenima na javnoj sceni, svi su bili zapanjeni plodovima njegovog rada: juniorska četa Florijana Matekala nije godinama znala za neuspeh i poraz! U domaćim šampionatima i na svim internacionalnim turnirima redovno je bila najbolja, uz apsolutnu žetvu bodova i trocifrenu gol-diferenciju! Imena tih dečačića — Vasovića, Jusufija, Kovačevića, Šoškića, Miladinovića, braće Čebinac, Jovanovića, Mitića i ostalih postala su u javnosti isto toliko poznata koliko i imena tada najistaknutijih asova našeg fudbala. Svima je bilo jasno da se rađa jedna čudesna četa. Sa seniorskim uzrastom ona je to i postala: u godinama između 1960. i 1966. četiri puta je osvajala titulu državnog prvaka (postigavši i prvi šampionski het-trik), a na međunarodnoj sceni vinula se do najviših visina do kojih je ikada stigao jedan jugoslovenski klub — do finala Kupa evropskih šampiona!
Istina u seniorskom uzrastu više nije bila modelirana rukama Matekala, već Stjepana Bobeka i drugih stručnjaka. Ipak, činjenica ostaje da sve što su naučili duguju svom prvom učitelju Matekalu, koji će u istoriji našeg fudbala ostati registrovan kao tvorac najboljeg juniorskog sastava, a docnije i najšampionskije ekipe — koju su od milja prozvali Partizanove „bebe“. Zašto? Zato što su sa 17-18 godina, dok su još bili pod kontrolom svog tvorca, sve znali i mogli s fudbalskom loptom.